اگزوزوم‌های مشتق از سلول‌های بنیادی مسینکایمال به عنوان یک روش امیدوارکننده درمانی بدون سلول برای مهندسی بافت ظهور کرده‌اند. در مقایسه با سلول‌های بنیادی، اگزوزوم‌ها مزایایی مانند پایین بودن تحریک سیستم ایمنی و توانایی حمل محتوای فاکتورهای بازساختی را دارند. این مقاله، پتانسیل اگزوزوم‌ها را برای درمان آسیب ها در پوست، استخوان و غضروف بررسی می کند. در مدل‌های پیش‌بالینی، اگزوزوم‌ها بهبود زخم، تحریک بازسازی استخوان و امکان ترمیم غضروف را با انتقال پروتئین‌ها، mRNAها و microRNAها فراهم می کنند. اثرات آن‌ها از طریق تعدیل التهاب، آنژیوژنز، تکثیر سلولی و سنتز ماتریکس خارج سلولی اعمال می نماید. بکارگیری اگزوزوم‌ها بعنوان یک روش درمانی بدون سلول، برای حوزه مهندسی بافت، امیدوارکننده می باشند. با این حال، چالش‌هایی در زمینه جداسازی مقیاس‌پذیردر تولید انبوه، کشف و شفاف سازی فرآیندها و مکانیسم‌ها و انتقال تکنولوژی این رویکرد به آزمایشات انسانی باقی می‌ماند. درک این چالش‌ها، انتقال موفق تکنولوژی به بالین، اگزوزوم‌ها را برای کاربردهای پزشکی بازساختی امکان‌پذیر خواهد کرد.

https://link.springer.com/10.1007/s10238-023-01282-z