تولید سلولهای ایمنیِ مبارز با سلولهای سرطانی در بدن
درمان با سلولهای CAR-T یک نوع ایمونوتراپی است که از سلولهای T خود بیمار برای مبارزه با سرطان استفاده میکند. در این روش، سلولهای T بیمار از بدن خارج شده و در آزمایشگاه مهندسی میشوند تا گیرنده آنتیژن کایمریک (CAR) را بیان کنند. این گیرندهها به سلولهای CAR-T کمک میکنند تا سلولهای سرطانی را شناسایی و از بین ببرند. پس از مهندسی، سلولهای CAR-T دوباره به بدن بیمار تزریق میشوند.
در درمان با سلولهای CAR-T، با انتقال ژن CAR به سلولهای لنفوسیت T فرد در آزمایشگاه (ex vivo) سلولهای مهندسیشدهی CAR-T تولیدشده که بعد تولید در مقادیر زیاد، مجدد به بدن فرد، جهت حمله به سلولهای_سرطانی تزریق میشود. اگر چه این روش، روشی موفقیتآمیز در درمان چندین سرطان به ویژه سرطانهای_خون بوده، اما بسیار زمانبر و هزینهبر است؛ به طوری که بعضی از بیماران به دلیل طولانیبودن فرایند آمادهسازی این سلولها، فوت میکنند. اکنون، درمانهایی در حال کارآزمایی بالینی است که با تزریق وکتورهای ویروسی حاوی ژن CAR به فرد، انتقال ژن به سلولهای T در داخل بدن (in vivo) صورت میگیرد.
این روش در مقایسه با تولید سلولهای CAR-T در ex-vivo، سادهتر و دارای هزینهی_کمتری است.
در رویکرد ex vivo، افراد قبل از درمان با CAR-T، جهت از بین رفتن سلولهای T، شیمیدرمانی دریافت میکنند تا فضای کافی برای تکثیر سلولهای CAR-T ایجاد شود. اما در این رویکرد به دلیل نیاز به وجود سلولهای T فرد جهت تولید سلول CAR-T، شیمیدرمانی انجام نمیگیرد. این امر عوارض جانبیِ شیمیدرمانی (مانند افزایش خطر ابتلا به عفونت) را از بین میبرد. همچنین افرادی که به دلیل وخیم بودن بیماریشان امکان انجام شیمیدرمانی را ندارند، میتوانند واجد شرایط درمان با CAR-T باشند.
بعضی از محققان بر این باورند که در این روش به دلیل تولید و تکثیر سلولهای CAR-T در کنار سایر سلولهای ایمنی، امکان کنترل و مهار پاسخ ایمنی شدید آنها توسط سایر سلولهای ایمنی وجود دارد که منجر به ایجاد عوارض_جانبی_خفیفتر نسبت به سلولهای CAR-T تولیدشده در آزمایشگاه میشود.
مهمترین نگرانی برای این روش، خطر انتقال ژن به سایر سلولها (به جز سلولهای T) است. برای حل این مسئله شرکتهای مختلف راههای مختلفی ارائه دادند که از جملهی آنها به قراردادن چندین نتیژن_اختصاصی سلول T بر روی وکتورهای ویروسی جهت هدفگیری اختصاصی میتوان اشاره کرد.بعضی از شرکتها به استفاده از RNAی توالی CAR و انتقال توسط نانوذرات به جای وکتورهای ویروسی روی آوردند. این روش میتواند رویکرد ایمنتری باشد، اگرچه این روش باید در دوزهای متعدد تجویز شود اما در صورت مشاهدهی عوارض جانبی در تجویزهای اول میتوان از تجویزهای بعدی جلوگیری کرد.اگرچه کارآزمایی بالینی این درمانها در مراحل اولیه است، اما بسیاری از محققان امیدوار به این درمان هستند.
ارسال نظر